دخمه هاي صفاييه

در انتهاي «صفاييه» در «محله گلستان» و در پشت «دانشگاه يزد» دو دخمه وجود دارد. دخمه بزرگتر و سمت چپي كه در شرق يا دست چپ اين عكس ها نمايان است نامش «دخمه مانكجي» است. اين دخمه در سال 1235 ه.ش در زمان «ناصر الدين شاه قاجار» و به همت «مانكجي ليمجي هاتريا» -از پارسايان هند- ساخته شده است. دخمه دوم كه به «دخمه گلستان» يا «دخمه گلستان خانم» نامور است در سال 1309 ه.ش به همت «گل مهربان لوك» و با سرمايه و به ياد جوان ناكامش ساخته شده است.

دخمه دوم از آن رو ساخته شده است كه راه دخمه اول بسيار سراشيب و ناهموار است و بردن جنازه در آن مشكل بوده است. همان گونه كه گفته شد اين دو دخمه يكي 160 و ديگري 85 سال بيشتر قدمت ندارند و هيچ كدام دخمه هاي باستاني يزد نيستند. ساختمان هاي پايين دخمه ها هم كه به «خيله» نامور اند كاربرد مذهبي و اقامتي در روز هاي پرسه عمومي و روز دخمه گذاري مردگان داشته اند. هر محله زرتشتي نشيني براي خود خيله اي داشته و آب انباري هم براي فراهم كردن آب، در كنار خيله ها ساخته شده بوده است.