'زین الدین' تنها كاروانسرای مدور ایران در مهریز یزد

یزد - 'زین الدین' تنها كاروانسرای مدور ایران اسلامی است كه در شهرستان مهریز یزد قرار دارد و آماده میزبانی و پذیرایی از مسافران نوروزی است .


به گزارش روز یكشنبه خبرنگار ایرنا ، كاروانسرای زین الدین شهرستان مهریز تنها كاروانسرای مدور ایرانی است كه در كنار جاده بین المللی تهران ، بندرعباس و در بخش مركزی مهریز و در فاصله 50 كیلومتری شهر یزد ( مركز استان ) قرار دارد .

این كاروانسرا كه دارای پنح برج و معماری اصیل ایرانی ، اسلامی است به دستور زین‌ الدین گنجعلی خان ریگ در زمان شاه عباس با پلان كاملا قرینه ساخته شده است .

این بنای تاریخی و فرهنگی در قرن دهم محل استقرار تفنگچیان و مستحفظان بوده و اكنون با حفظ اصالت پیشینش، به هتلی سنتی جهت اسكان گردشگران تغییر كاربری داده است.

از درب چوبی و اصلی كاروانسرا كه وارد هشتی می شویم، در دو سمت چپ و راست درب‌های چوبی وجود دارد كه در صورت گشوده شدن، سالنی بزرگ در مقابل چشمان پدیدار می‌گردد كه از دو سو تا انتها به پرده‌‌های ترمه منقش شده است.

سكوهای آجری و گلی كه روزی به مسافران میان راه اجاره داده می‌ شد، امروز ملبس به پرده‌ های ترمه، فرش دست باف و گلیم و رخت خوابی پهن بر روی زمین و پشتی‌‌هایی دور تا دور شده، تا مامنی برای مسافران كویر‌نشین این كاروانسرا باشد.

رباط زین الدین، دارای پلان دایره‌ای و پنج پلان نیم دایره چسبیده به دیوار هشتی است كه پس از آن صحنی دوازده ضلعی وجود دارد كه در اطراف آن رواق‌های سكو داری قرار دارد.

در بخش شمالی رباط هم اتاق‌هایی است كه گویا شاه نشین عمارت بوده و امروز بخشی از آن سالن غذاخوری شده و بخشی از آن نیز مفروش به فرش‌های دست باف و پشتی‌های تكیه داده به دیوار است.

این كاروانسرا به شیوه‌ای كاملا متفاوت و به سبك و سیاق سنتی خود درآمده و اكنون قابلیت پذیرش یكصد میهمان و گردشگر را دارد.

برخلاف بسیاری از ابنیه قدیمی كه در آمیزش با تكنولوژی، معلق میان سنت و مدرن هستند، این ساختمان همچنان اصیل است ، چرا كه در انتقال تاسیسات و تكنولوژی نوین در این هتل سنتی نهایت دقت به عمل آمده است و علی‌رغم تجهیز به امكانات روز اثری از ادوات و وسایل امروزی انتقال به چشم نمی‌آید.

در دو سوی حیاط رباط زین‌ الدین پله‌هایی است كه مسافر كنجكاو و دوستدار آسمان را به میهمانی آسمان و سكوت كویر می‌برد تا در بلندی كاروانسرا در نور ماه و ستاره‌ها غرق شود و در پایین نیز تا چشم كار می‌كند كویر و شن‌زارها را مشاهده كند.

كاروانسرای زین الدین به شماره 1926در فهرست آثار ملی كشور به ثبت رسید و در سال 2006به دلیل 'احیا و ساماندهی با بهره گیری از مصالح سنتی' دیپلم افتخار یونسكو را دریافت كرد.

از دیگر كاروانسراهای استان می توان به كاروانسراهای علی آباد، سریزد، رباط نو، شمس، كرمانشاهان، بهادران، رباط خرگوشی، رشتی عقدا و خرانق اشاره كرد.

رئیس اداره میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشكری مهریز گفت: در طول سال و بخصوص تعطیلان نوروز این محل مورد بازدید خیل مسافران و گردشگران قرار می گیرد .

'علی اصغر صمدیانی' افزود: در سطح شهرستان بیش از 500 اثر تاریخی و فرهنگی و طبیعی وجود دارد كه تاكنون حدود 90 اثر در فهرست آثار ملی كشور به ثبت رسیده است .

وی خاطرنشان كرد: وجود آثار تاریخی و طبیعی در مهریز به عنوان باغ شهر یزد همواره میزبان خیل مسافران و گردشگران بوده است .

شهرستان مهریز با 50 هزار نفر جمعیت در 30 كیلومتری جنوب شهر یزد قرار دارد .ك4