ﺨﭽﺎل ﻫﺎي ﺧﺸﺘﻲ اﺑﺮﻛﻮه؛ ﺑﻨﺎﻫﺎﻳﻲ اﻳﺴﺘﺎده ﺑﺮ ﺑﺎم ﺗﺎرﻳﺦ
اﺑﺮﮐﻮه - ﺧﺒﺮﮔﺰاری ﻣﮫﺮ: اﮔﺮ ﺑﻪ ﺷﮫﺮﺳﺘﺎن اﺑﺮﻛﻮه ﺳﻔﺮ ﻛﻨﯿﺪ در ﮔﺸﺖ و ﮔﺬار ﺧﻮد در ﺷﮫﺮ ﺑﻪ طﻮر ﻗﻄﻊ ﯾﮑﯽ از ﯾﺨﭽﺎل
ھﺎی ﺧﺸﺘﯽ اﺑﺮﮐﻮه را ﺧﻮاھﯿﺪ دﯾﺪ، ﺑﻨﺎھﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ وﺟﻮد ﮔﺬر ﺗﺎرﯾﺦ، ھﻤﭽﻨﺎن اﯾﺴﺘﺎده ﻣﺎﻧﺪه اﻧﺪ.
ﺑﻪ ﮔﺰارش ﺧﺒﺮﻧﮕﺎر ﻣﮫﺮ، اﺑﺮﮐﻮه دارای آﺛﺎر ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﯽ و ﺗﺎرﯾﺨﯽ ﺑﺴﯿﺎری اﺳﺖ ﮐﻪ ھﺮ ﮐﺪام دارای وﯾﮋﮔﯽ ھﺎی ﺧﺎص ﺧﻮد
ھﺴﺘﻨﺪ.
ﯾﮑﯽ از اﯾﻦ ﺑﻨﺎھﺎ ﮐﻪ ﻧﻤﻮﻧﻪ آن را ﻣﯽ ﺗﻮان در اﺑﺘﺪای ورود ﺑﻪ ﺷﮫﺮ اﺑﺮﮐﻮه از ﺳﻤﺖ اﺳﺘﺎن ﻓﺎرس و ﯾﺎ ﺧﺮوﺟﯽ از ﺳﻤﺖ ﯾﺰد
ﺗﻤﺎﺷﺎ ﮐﺮد، ﯾﺨﭽﺎل ھﺎی ﺧﺸﺘﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ ﮔﺬﺷﺖ ﺳﺎﻟﯿﺎن طﻮﻻﻧﯽ ھﻤﭽﻨﺎن ﺑﺎ ﺷﮑﻮه ﭘﺎﺑﺮﺟﺎ ﻣﺎﻧﺪه و ﺗﻘﺮﯾﺒﺄ اﮐﺜﺮ ﻣﺴﺎﻓﺮان
ﻋﺒﻮری در ﮐﻨﺎر آن ﺗﻮﻗﻒ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ و ﻋﮑﺴﯽ ﺑﻪ ﯾﺎدﮔﺎر ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ.
ﻗﺪﻣﺖ ﺑﺮﺧﻲ از ﻳﺨﭽﺎﻟﮫﺎ ﺑﻪ ﻋﮫﺪ ﻗﺎﺟﺎر و ﺑﺮﺧﻲ دﻳﮕﺮ ﺑﻪ روﻧﻖ ﺟﺎده اﺑﺮﻳﺸﻢ ﺑﺮﻣﻲ ﮔﺮدد و ﺑﻪ ﺛﺒﺖ آﺛﺎر ﻣﻠﯽ اﯾﺮان ﻧﯿﺰ رﺳﯿﺪه
اﻧﺪ.
در ﺷﮫﺮﺳﺘﺎن اﺑﺮﮐﻮه و در ﻧﻘﺎط ﻣﺨﺘﻠﻒ ﭼﮫﺎر ﻧﻤﻮﻧﻪ از اﯾﻦ ﯾﺨﭽﺎل ھﺎ وﺟﻮد دارد.
ﯾﮑﯽ از ﻣﺤﻘﻘﺎن آﺛﺎر ﺗﺎرﯾﺨﯽ اﺑﺮﮐﻮه در ﻣﻮرد اﯾﻦ ﺑﻨﺎھﺎ ﺑﻪ ﺧﺒﺮﻧﮕﺎر ﻣﮫﺮ ﮔﻔﺖ: از ﺟﻤﻠﻪ ﺑﻨﺎھﺎی ﻗﺪﯾﻤﯽ ﺷﮫﺮﺳﺘﺎن اﺑﺮﮐﻮه، وﺟﻮد
ﭼﮫﺎر ﯾﺨﭽﺎل ﺧﺸﺘﯽ در اﯾﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﮐﺎر ﺗﻮﻟﯿﺪ و اﻧﺒﺎر ﯾﺦ ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ اﯾﻦ ﺑﻨﺎھﺎ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ.
ﻏﻼﻣﻌﺒﺎس ﺧﺎﻣﻮﺷﯽ اﻓﺰود: در ﻣﻌﻤﺎری ﯾﺨﭽﺎل ھﺎ، ﺳﺎزﻧﺪﮔﺎن ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﻧﮑﺎت ﻣﮫﻤﯽ ﭼﻮن ﺑﺮودت ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮای ﻧﮕﮫﺪاری ﯾﺦ،
ﻧﻮع ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ ﺑﻨﺎ، ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﯾﺦ و ﻋﺎﯾﻖ ﮐﺎری ﺑﻨﺎ ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺘﻪ اﻧﺪ.
وی اداﻣﻪ داد: ھﺮ ﯾﺨﭽﺎل دارای ﻗﺴﻤﺖ ھﺎﯾﯽ ﭼﻮن دﯾﻮارھﺎی ﺳﺎﯾﻪ اﻧﺪاز، ﺣﻮﺿﭽﻪ ھﺎی ﺗﻮﻟﯿﺪ ﯾﺦ و ﭼﺎﻟﻪ وﺳﯿﻊ ﻣﺨﺮوطﯽ
ﺷﮑﻞ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮ ﻓﺮاز اﯾﻦ ﭼﺎﻟﻪ، ﮔﻨﺒﺪ ﺑﺰرگ ﺧﺸﺘﯽ ﺑﻨﺎ ﺷﺪه اﺳﺖ.
ﺧﺎﻣﻮﺷﯽ ﮔﻔﺖ: دﯾﻮار ﮔﻨﺒﺪ در ﭘﺎﯾﯿﻦ دارای ﻗﻄﺮ زﯾﺎد اﺳﺖ و ھﺮ ﭼﻪ ﺑﻪ رأس ﻧﺰدﯾﮑﺘﺮ ﻣﯽ ﺷﻮد از ﻗﻄﺮ آن ﮐﺎﺳﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ
و ﮔﺎه ﻣﻌﻤﺎر ﺑﺮﺧﻲ ﻳﺨﭽﺎﻟﮫﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﯾﺨﭽﺎل ﻓﺘﺢ آﺑﺎد اﺑﺮﮐﻮه، ﺑﺮاي ﮐﻢ ﮐﺮدن ﻓﺸﺎر وارد ﺑﺮ ﮔﻨﺒﺪ، آن را ﺑﻪ ﺻﻮرت ﭘﻠﻪ ﭘﻠﻪ(ﻣﻄﺒﻖ)ﯾﺧﭼﺎل ھﺎی ﺧﺷﺗﯽ اﺑرﮐوه؛ ﺑﻧﺎھﺎﯾﯽ اﯾﺳﺗﺎده ﺑر ﺑﺎم ﺗﺎرﯾﺦ - 2/19/2014
http://www.mehrnews.com/TextVersionDetail/2024413 2/3
ﺳﺎﺧﺘﻪ اﺳﺖ.
وی اداﻣﻪ داد: ورودی ﻣﺨﺰن ھﺎی ﯾﺦ ﻣﻌﻤﻮﻷ رو ﺑﻪ ﺷﻤﺎل ﻗﺮار داﺷﺘﻪ اﺳﺖ و ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ﺳﻄﺤﯽ ﺷﯿﺐ دار، ﺑﺮاي اﻧﺘﻘﺎل
آﺳﺎن ﯾﺦ ﺑﻪ ﺣﻮﺿﭽﻪ ھﺎ، ﻣﺮﺗﺒﻂ ﻣﯽ ﺷﺪﻧﺪ.
اﯾﻦ ﻣﺤﻘﻖ اﻓﺰود: ﯾﺨﭽﺎل ھﺎ اﻏﻠﺐ دارای دو در ﺑﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﯾﮑﯽ در ﺳﻤﺖ ﺷﻤﺎل و دﯾﮕﺮی در ﺳﻤﺖ ﺟﻨﻮب ﻗﺮار داﺷﺖ و در
زﻣﺴﺘﺎن از در ﺷﻤﺎل و در ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن از درب ﺟﻨﻮﺑﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﺷﺪ و ﯾﺨﭽﺎل دار از طﺮﯾﻖ اﯾﻦ درب، ﯾﺦ را ﺗﺤﻮﯾﻞ ﻣﺸﺘﺮی
ﻣﯽ داد و ھﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ از درب ھﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﯽ ﺷﺪ، آﻧﮫﺎ را ﺑﺎ ﯾﮏ ﺗﯿﻐﻪ ﺧﺸﺖ و ﮔﻞ ﻣﺴﺪود ﻣﯽ ﮐﺮدﻧﺪ.
ﺧﺎﻣﻮﺷﯽ در ﻣﻮرد ارﺗﻔﺎع زﯾﺎد ﯾﺨﭽﺎل ھﺎ ﮔﻔﺖ: ارﺗﻔﺎع ﺑﻠﻨﺪ ﯾﺨﭽﺎل ھﺎ ﺑﻪ اﯾﻦ دﻟﯿﻞ ﺑﻮده اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻨﮑﻪ در طﯽ
روزھﺎی ﮔﺮم ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن ﮔﺮﻣﺎ در ارﺗﻔﺎع ﺑﺎﻻﺗﺮی ﻗﺮار ﮔﯿﺮد ﯾﺦ ھﺎ ذوب ﻧﺸﻮﻧﺪ.
وی اﻓﺰود: ﻣﻌﻤﺮﯾﻦ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﻨﺪ ﭘﺲ از اﯾﻨﮑﻪ ﯾﺨﭽﺎل ﭘﺮ ﻣﯽ ﺷﺪ، روی ﯾﺦ ھﺎ را ﺑﺎ ﯾﮏ ﻧﻮع ﮔﯿﺎه ﺧﺸﮑﯿﺪه ﺑﻪ ﻧﺎم "ﭘﯿﺰو" ﻣﯽ
ﭘﻮﺷﺎﻧﺪﻧﺪ.
ﻣﻌﺮﻓﯽ ﮐﻮﺗﺎھﯽ از اﯾﻦ ﺑﻨﺎھﺎی ﺗﺎرﯾﺨﯽ راه ھﺎی دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ اﯾﻦ آﺛﺎر ﺗﺎرﯾﺨﯽ ﭘﺎﯾﺎن ﺑﺨﺶ اﯾﻦ ﮔﺰارش ﺧﻮاھﺪ ﺑﻮد.
ﯾﺨﭽﺎل ورودی اﺑﺮﮐﻮه
ﻳﺨﭽﺎل ورودي ﺷﮫﺮ اﺑﺮﮐﻮه از ﺟﻤﻠﻪ آﺛﺎر ﻗﺪﻳﻤﻲ ﺷﮫﺮﺳﺘﺎن اﺑﺮﻛﻮه اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﭘﻼﻧﻲ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺪور و ﺣﺠﻤﻲ ﻣﺨﺮوطﻲ
ﺷﻜﻞ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﭘﻠﻪ اي ﺑﻨﺎ ﺷﺪه اﺳﺖ.
ارﺗﻔﺎع اﻳﻦ ﺑﻨﺎ ﺣﺪود 20 ﻣﺘﺮ اﺳﺖ و ﺳﻄﺢ ﻛﻒ داﺧﻞ ﺑﻨﺎ، ﮔﻮدﺗﺮ از ﺳﻄﺢ زﻣﯿﻨﮫﺎي ﺑﯿﺮوﻧﻲ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ.
در ﮐﻨﺎر اﯾﻦ ﺑﻨﺎ ﮐﻪ در ورودی ﻣﯿﺪان وﻟﯽ ﻋﺼﺮ(ﻋﺞ) ﺷﮫﺮ اﺑﺮﮐﻮه ﻗﺮار دارد، اﻏﻠﺐ اوﻗﺎت ﺷﺎھﺪ ﺣﻀﻮر ﻣﺴﺎﻓﺮان و ﮔﺮدﺷﮕﺮان
ﺧﺎرﺟﯽ ھﺴﺘﯿﻢ.
ﯾﺨﭽﺎل ﺑﺮزن
ﻳﺨﭽﺎل ﺑﺮزن از ﺟﻤﻠﻪ آﺛﺎر ﻗﺪﻳﻤﻲ ﺷﮫﺮﺳﺘﺎن اﺑﺮﻛﻮه اﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﻨﺎر ﺟﺎده ارﺗﺒﺎطﻲ روﺳﺘﺎي ﻣﺮﻳﻢ آﺑﺎد واﻗﻊ ﺷﺪه و ﺑﺎ ﭘﻼﻧﻲ
ﺑﺼﻮرت ﻣﺪور و ﺣﺠﻤﻲ ﻣﺨﺮوطﻲ ﺷﻜﻞ ﺑﻨﺎ ﺷﺪه اﺳﺖ.
ارﺗﻔﺎع اﻳﻦ ﺑﻨﺎ ﺣﺪود20 ﻣﺘﺮ اﺳﺖ ﺳﻄﺢ ﻛﻒ داﺧﻞ ﺑﻨﺎ، ﮔﻮدﺗﺮ از ﺳﻄﺢ زﻣﯿﻨﮫﺎي ﺑﯿﺮوﻧﻲ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ.
ﻳﺨﭽﺎل ﺑﺮزن داراي ﭼﮫﺎر ﺑﺨﺶ ﻋﻤﺪه، ﺣﻮض ﺑﻨﺪ، ﻣﺨﺰن ﻳﺦ، دﻳﻮارھﺎي ﺳﺎﻳﻪ اﻧﺪاز و ﮔﻨﺒﺪ ﺑﺰرگ روي ﻣﺨﺰن اﺳﺖ.
ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺑﻪ ﻛﺎر رﻓﺘﻪ در اﻳﻦ ﺑﻨﺎ، ﺳﻨﮓ و ﺧﺸﺖ ﺧﺎم و ﮔﻞ و ﭼﻮب و آھﻚ اﺳﺖ ﻛﻪ اﺑﺘﺪا ﺣﺪود 50 ﺳﺎﻧﺘﻲ ﻣﺘﺮ را ﺑﺎ ﻣﺼﺎﻟﺢ
ﺳﻨﮓ، ﻣﻼت، ﻣﺎﺳﻪ و آھﻚ ﺑﻨﺎ ﻛﺮده اﻧﺪ و ﺑﻘﯿﻪ را ﺑﺎ ﺧﺸﺖ و ﮔﻞ ﺳﺎﺧﺘﻪ اﻧﺪ. از ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت ﺑﺎرز اﻳﻦ ﺑﻨﺎ طﺮح و ﻓﺮم ﺳﺎﺧﺖ آن
اﺳﺖ.ﯾﺧﭼﺎل ھﺎی ﺧﺷﺗﯽ اﺑرﮐوه؛ ﺑﻧﺎھﺎﯾﯽ اﯾﺳﺗﺎده ﺑر ﺑﺎم ﺗﺎرﯾﺦ - 2/19/2014
http://www.mehrnews.com/TextVersionDetail/2024413 3/3
١٣٩٢/١/١١ - ١١:٣٩
ﮐﺪ ﺧﺒﺮ: 2024413 ﺗﺎرﯾﺦ ﻣﺨﺎﺑﺮه :
ﻳﺨﭽﺎل ﺑﺮزن داراي ﺳﻪ درﻳﭽﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺟﺒﮫﻪ ھﺎي ﺷﻤﺎﻟﻲ، ﺷﺮﻗﻲ و ﻏﺮﺑﻲ آن ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ.
راﺣﺖ ﺗﺮﯾﻦ راه دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ اﯾﻦ ﺑﻨﺎ ورود ﺑﻪ ﺟﺎده ﻣﻨﺘﮫﯽ ﺑﻪ روﺳﺘﺎی ﻣﺮﯾﻢ آﺑﺎد در ﺟﺎده ﺧﺮوﺟﯽ ﺑﻪ اﺑﺮﮐﻮه از ﺳﻤﺖ ﯾﺰد
اﺳﺖ.
اﯾﻦ ﺟﺎده در ﮐﻨﺎر اداره ﺟﮫﺎد ﮐﺸﺎورزی اﺑﺮﮐﻮه ﻗﺮار دارد و اﺑﺘﺪای ﺟﺎده، ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻧﺎم روﺳﺘﺎ، ﺗﺎﺑﻠﻮی اﻣﺎﻣﺰاده ﻋﺒﺎﺳﻌﻠﯽ ﮐﻪ
ﺧﻮد ﯾﮑﯽ از ﺟﺎذﺑﻪ ھﺎی ﺳﯿﺎﺣﺘﯽ و زﯾﺎرﺗﯽ اﺳﺖ، ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻣﯽ ﺧﻮرد.
ﺑﺎ طﯽ ﻣﺴﺎﻓﺘﯽ ﮐﻮﺗﺎه در راھﯽ آﺳﻔﺎﻟﺘﻪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻗﺴﻤﺖ ﻋﻤﺪه ﺑﺎﻏﺎت اﺑﺮﮐﻮه ﺧﺘﻢ ﻣﯽ ﺷﻮد، ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﯿﺪ ﻋﻼوه ﺑﺮ دﯾﺪن اﯾﻦ
ﯾﺨﭽﺎل، از ﻓﻀﺎی ﻣﻨﺎﺳﺐ اﯾﻦ اﻣﺎﻣﺰاده ﻧﯿﺰ ﺑﮫﺮه ﺑﺒﺮﯾﺪ.
ﻳﺨﭽﺎل ھﻚ ﺷﮫﺮﺳﺘﺎن اﺑﺮﮐﻮه
ﻳﺨﭽﺎل ھﻚ در ﺑﺨﺶ ﺑﮫﻤﻦ و روﺳﺘﺎي ھﻚ واﻗﻊ ﺷﺪه اﺳﺖ و ﭘﻼﻧﯽ ﻣﺸﺎﺑﻪ دﯾﮕﺮ ﯾﺨﭽﺎﻟﮫﺎ دارد.
ارﺗﻔﺎع اﻳﻦ ﺑﻨﺎ ﻧﯿﺰ ﺣﺪود 20 ﻣﺘﺮ اﺳﺖ و ﺳﻄﺢ ﻛﻒ داﺧﻞ ﺑﻨﺎ، ﮔﻮدﺗﺮ از ﺳﻄﺢ زﻣﯿﻨﮫﺎي ﺑﯿﺮوﻧﻲ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ.
ﻳﺨﭽﺎل ھﻚ داراي ﭼﮫﺎر ﺑﺨﺶ ﻋﻤﺪه، ﺣﻮض ﺑﻨﺪ، ﻣﺨﺰن ﻳﺦ، دﻳﻮارھﺎي ﺳﺎﻳﻪ اﻧﺪاز و ﮔﻨﺒﺪ ﺑﺰرگ روي ﻣﺨﺰن اﺳﺖ.
راه دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ اﯾﻦ روﺳﺘﺎ ﻧﯿﺰ ﻣﯿﺪان ﺧﺮوﺟﯽ اﺑﺮﮐﻮه از ﺳﻤﺖ ﻓﺎرس اﺳﺖ و ﺑﺎ ﻣﺸﺎھﺪه ﮔﻨﺒﺪ ﻋﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﺑﺮ ﻓﺮاز ﮐﻮه ﺑﻠﻨﺪی
ﻗﺮار دارد و اداﻣﻪ ﻣﺴﯿﺮی ﮐﻪ ﺑﻪ ﺷﮫﺮ ﻣﮫﺮدﺷﺖ ﺧﺘﻢ ﻣﯽ ﺷﻮد، ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﯿﺪ ﺑﻪ ﻓﺎﺻﻠﻪ اﻧﺪﮐﯽ از ﺷﮫﺮ اﺑﺮﮐﻮه ﺑﻪ روﺳﺘﺎی ِھﮏ
ﺑﺮﺳﯿﺪ.
در ﺑﺎزدﯾﺪ از اﯾﻦ روﺳﺘﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﯿﺪ ﮔﻨﺒﺪ ﺳﻨﮕﯽ و ﻣﻌﺮوف آن را ﻧﯿﺰ ﮐﻪ ﯾﮑﯽ از آﺛﺎر ﺗﺎرﯾﺨﯽ ﺷﮫﺮﺳﺘﺎن اﺳﺖ ﺑﻪ ﻧﻈﺎره ﺑﻨﺸﯿﻨﯿﺪ.
ﻳﺨﭽﺎل ﻓﺘﺢ آﺑﺎد
اﯾﻦ ﯾﺨﭽﺎل در ﺻﺤﺮاﯾﯽ ﺑﻪ ھﻤﯿﻦ ﻧﺎم ﻗﺮار دارد.