افات درختان پسته

حدود ۵۳ الی ۶۰ آفت و حدود ۹ الی ۱۱ بیماری برای درختان پسته و میوه آن وجود دارد و بهصورت رندوم از ۴۰ تا ۱۰۰ درصد خسارت آفات و بیماری ها را در باغ های پسته كشور داریم كه در حال حاضر هم تعداد آفات و بیماری ها و هم خسارات آنها در حال افزایش است

دكتر محمدامین سمیع با اشاره به دلایل افزایش آفات و بیماری های پسته و خسارات ناشی از آنها در كشور اظهار كرد: در حال حاضر بسیاری از باغ های پسته احداث شده مبتنی بر آب های زیرزمینی و چاه ها است كه به سرعت به سوی شور شدن پیش می رود.

وی افزود: شور شدن آب های زیرزمینی بر روی گیاهان تاثیر گذاشته و حساسیت آنها را بیشتر می كند در نتیجه تحمل آنها در مقابل بیماری ها كمتر می شود و بیماری ها به خصوص بیماری های قارچی و باكتریایی بهتر می توانند به این درختان و محصول آنها حمله كنند.

این استاد دانشگاه سم پاشی های بی رویه را از دیگر دلایل افزایش آفات و بیماری های پسته در كشور ذكر كرد و ادامه داد: سم پاشی های بی رویه باعث از بین رفتن و كاهش تعداد دشمنان طبیعی شده و آلودگی محیط زیست را افزایش می دهد كه همین امر باعث طغیان آفات جدید می شود.

دكتر سمیع با اشاره به آفت پسیل پسته تصریح كرد: برخی از دشمنان طبیعی همچون كفشدوزك شكارگر باعث كنترل آفت سر خورطومی پسته می شود ولی وقتی در باغ های پسته سم پاشی های بی رویه ای علیه پسیل پسته صورت می گیرد این كفشدوزك ها از بین رفته و در نتیجه با طغیان آفت سرخرطومی پسته مواجه می شویم.

این استاد دانشگاه ولیعصر رفسنجان ادامه داد: سم پاشی های بی رویه در باغ های پسته باعث می شود كه آفات پس از چند نسل در مقابل آن سم از خود مقاومت نشان می دهند و به دلیل وجود نداشتن دشمنان طبیعی نیز با افزایش فزاینده ای از انواع آفات در باغ ها روبه رو می شویم.

وی با بیان اینكه مخالف سم پاشی ها در باغ های پسته نیستیم، تصریح كرد: باید سم پاشی ها بهینه شده و مقدار آنها از لحاظ غلظت و دوز رعایت نشود.

سمیع با تاكید بر اینكه استفاده از سم در باغ های پسته اجتناب ناپذیر است، افزود: اگر مبارزه در قالب یك مدیریت تلفیقی و توام انجام شود و مساله زمان یابی مبارزه نیز توسط كشاورزی رعایت شود، باغ های پسته كشور به بیش از دو تا سه بار سم پاشی نیاز ندارند در حالیكه اكنون كشاورزان هشت الی ۱۰ بار باغ های خود را سم پاشی می كنند.

این استاد دانشگاه با اشاره به اینكه مبارزه و كنترل آفات پسته در كشور آن طور كه شایسته و لازم است انجام نمی شود، اضافه كرد: در بحث مبارزه، شرایط اصلا رضایت بخش نیست و آگاهی های كشاورزان بسیار كم و اندك است و با مبارزه اصولی و منطقی كه باید در باغ های پسته انجام گیرد فرسنگ ها و كیلومتر ها فاصله دارد و ما بسیار عقب هستیم.

وی افزود: ما می توانیم از سموم برای مبارزه با آفات و بیماری های پسته استفاده كنیم اما زندگی دشمنان طبیعی را نیز در نظر بگیریم و علاوه بر این سم پاشی ها، كشف گیاهان تله و استفاده از سم های انتخابی می تواند بهترین شیوه ها در سم پاشی ها باشد.


پسيل معمولي پسته

مهمترين آفت پسته است كه باغداران به آن شيره خشك مي گويند، زيرا عسلك دفع شده از انتهاي بدن پوره هاي اين آفت در مقابل هوا خشك شده، تبديل به دانه‍ هاي مدور شكري مانندي مي ‍شود كه روي برگ‍ها و زير درخت مي‍ ريزد. زمستان را به صورت حشره كامل مي‍ گذرانند و اوائل ارديبهشت ماه معمولاً تخم ‍ريزي مي ‍كند و نوزادهاي آن از شيره نباتي تغذيه مي ‍نمايد تا تبديل به حشره بالغ گردند.



خسارت پسيل معمولي پسته


در اثر مكيدن شيره گياهي توسط پسيل معمولي پسته وزن مغز آن كاهش، درصد پوكي افزايش و ميزان خنداني هم كاهش مي‍ يابد. گياه آفت زده ضعيف شده و گاهي لكه هاي قهوه اي سوخته روي برگ‍ها ديده مي ‍شود. از ديگر خسارت‍هاي اين آفت ريزش برگ‍ها و جوانه هاي ميوه‍ دهنده سال بعد و همچنين بسته شدن روزنه ها در اثر ترشح عسلك مي ‍باشد.



سن‍هاي زيان آور

از ديگر آفات مهم پسته مي‍توان به سن‍ها اشاره نمود كه شامل : سن سبز با لكه سفيد، سن سبز يك دست، سن قهوه‍اي و سن قرمز مي باشند. زمستان‍گذراني به صورت حشره كامل و در زير بوته هاي گياهان مختلف و يا گاهي در پناه‍گاه‍هاي درختان در ارتفاعات مي ‍باشد . اين حشرات در اواسط فروردين ماه از مكان‍هاي زمستان‍گذران خارج شده و بر روي ميزبان‍هاي تازه روئيده به ويژه اسپند تغذيه و تخم‍ريزي می نمایاند.

در صورت نا‍مساعد شدن شرايط طبيعي،خشك‍ شدن و از بين رفتن ميزبان‍هاي وحشي و بالارفتن جمعيت، سن‍ها به سمت باغ‍هاي پسته هجوم مي‍ آورند و ابتدا از علف‍هاي هرز اطراف و داخل باغ‍هاي پسته سپس از ميوه‍هاي پسته تغذيه می نمایاند.



خسارت سن‍هاي زيان آور


تغذيه سن‍ها از مرحله تشكيل ميوه تا سخت شده پوست استخواني سبب سياه شدن تمام ميوه در ابتداي فصل مي‍گرددو ميوه هاي خسارت ديده بر روي درختان، خشكيده و ريزش مي يابند. ابتداي فصل ، اثر تغذيه سن‍ها در روي پوست سبز ميوه شيره گياهي به صور قطرات شفافي خارج شده و محل تغذيه كاملاً مشخص مي‍باشدو همچنين در وسط داخلي ميوه‍ها شبكه‍ هاي تور مانند سفيد رنگي مشاهده مي ‍شود.



از مرحله سخت شدن پوست استخواني تا مغز‍ بندي ميوه ها ديگر علام تغذيه و لكه هاي قهوه اي در روي پوست سبز رويي مشاهده نمي شود و محل تغذيه سن ها در سطح داخلي پوست استخواني به صورت نقاط سياه رنگ ديده مي ‍شود. تغذيه سن‍ها در اين مرحله از جنين در‍حال رشد سبب پوكي و اسفنجي شدن جنين و از مغز ميوه‍ها سبب ايجاد لكه‍ هاي نكروز فرو رفته قهوه اي رنگ بر روي مغز ميوه ها مي‍ گردد. در اين مرحله سن‍ها قادر به انتقال قارچ Nematospora coryli نيز بوده و بيماري ماسوي پسته (سفيد و لغزنده شدن اطراف مغز ميوه‍ها) را باعث میشود.


پروانه چوبخوار پسته Kermania pistaciella



اين آفت ساليانه يك نسل دارد و زمستان را به صورت لاروهاي كامل در داخل چوب سرشاخه هاي پسته به سر مي برد و در اواخر زمستان لاروهاي مذكور روي شاخه هاي آلوده يك‍ساله يا دو‍ساله سوراخ كوچكي ايجاد كرده و از شاخه ها خارج و در روي سرشاخه ها و نزديك جوانه ها مستقر مي‍ شوند.


خسارت ها


اين آفت فقط به پسته حمله كرده و طرز خسارت آن به دوطريق است :

بعضي لاروهاي پروانه از مغز محور خوشه تغذيه نموده و باعث مرگ حدود 5 تا 8 درصد ميوه هاي خوشه می گردند. گاهي نيز تمام خوشه را در جواني خشكانيده و باعث ريزش آن مي ‍شود.

عده اي ديگر از لاروها وارد شاخه شده و از مغز چوب تغذيه مي‍ نمايندو بدين وسيله دالان‍هاي را در داخل چوب به وجود مي‍ آورند. شاخه‍ هاي مبتلا به آفت رشدشان كم و در نتيجه از مقدار كل محصول سال بعد كاسته مي ‍شود.