کاروانسرای رباط زین‌الدین در سال 2006 به دلیل «احیا و بازسازی، با بهره‌گیری از مصالح سنتی» دیپلم افتخار یونسکو را از آن خود کرده است. همچنین این بنای تاریخی به تازگی بازسازی شده و محل مناسبی برای اسکان گردشگران تلقی می‌شود.

لازم به ذکر است، این بنای ماندگار به شماره ثبتی 926 در تاریخ 28/5/51 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.

درباره

این کاروانسرا از طرحی مدور برخوردار است که پنج برج نیم دایره پیوسته آنرا در بر گرفته‌ و نمای آجری آن را مزین کرده که بارزترین مشخصه آن قرینه بودن شرق و غرب این بناست. پس از سر در نسبتاً وسیع ضلع جنوبی، هشتی و سپس صحن دوازده ضلعی قرار دارد. در اطراف صحن، رواق‌های سکوداری واقع شده و در انتهای هر رواق اتاق‌های مشابهی به چشم می‌خورد. در طرفین هشتی ورودی و پشت اتاق‌ها، راهروهای وسیعی قرار دارد که به‌عنوان اصطبل چهارپایان از آنها استفاده می‌کردند. فضای ضلع شمالی بنا -گویا شاه‌نشین- دارای سقفی بلند با کاربندی است. در داخل بنا نیز از آجر برای تزیین نما استفاده شده که تابع طرح دوازده ضلعی حیاط(صحن مرکزی)است و نیز کنگره‌ها و تیراندازهای لبه بام و ترکیب انحنای برج و دیواره‌ها، چهره خاصی به این کاروانسرا بخشیده است.

هنگامی که از در چوبی و اصلی کاروانسرا وارد هشتی می‌شوید، در دو سمت چپ و راست درهای چوبی قرار دارد. درها را که باز می‌کنید، سالنی بزرگ رو به رویتان به چشم می‌خورد که از دو سو تا انتها پرده‌های ترمه آویزان شده، اگر کمی کنجکاوی کنید و پرده‌ها را کنار بزنید، آنگاه می‌توانید شبی را که کاروان‌ها و مسافران با اسب و شتر در میان این جاده و کاروانسرا تجربه کرده‌اند را به ‌خوبی درک کنید.

گفتنی است، این بنای تاریخی درحال حاضر بازسازی و به مهمانسرای سنتی برای اسکان و پذیرایی گردشگران تبدیل شده است.

تاریخچه

کاروانسرای زین‌الدین که شاهکار معماری دوره صفویه به ‌شمار می‌رود، تنها بنای مدور ایرانی است که به دستور"زین‌الدین گنجعلی خان ریگ" حکمران کرمان و به امر "شاه عباس ماضی" در قرن دهم هجری قمری ساخته شد و محل استقرار تفنگچیان و مستحفظان بوده است.

اطلاعات گردشگری

این کاروانسرا در شصت کیلومتری جاده یزد - کرمان و در فاصله پانصد متری از جاده قرار دارد. با توجه به کتاب جغرافیای کرمان، این کاروانسرا به دستور "زین‌الدین گنجعلی خان ریگ" حکمران کرمان و به امر "شاه عباس ماضی" در قرن دهم هجری قمری ساخته شده و محل استقرار تفنگچیان و مستحفظان بوده و اکنون با حفظ اصالت خود، به هتلی برای استفاده گردشگران تبدیل شده است.