گاوخونی ، بهشتی در حال نابودی
گاوخوني اين نام ما را به زمان درس و مدرسه مي برد و از آن نام هايي بود كه براي به خاطر سپردنش به مشقت نمي افتاديم ، و به آساني از يادمان نمي رفت .در كتاب آورده بودند كه گاوخوني باتلاقي است كه زاينده رود در آن فرو مي رود ، زاينده رود رودخانه اي است كه از كوههاي زردكوه بختياري سرچشمه مي گيرد و پس از مشروب كردن خاك اصفهان و عبور از اين شهر در باتلاق گاوخوني فرو مي رود .

از سراب تا پاياب 405 كيلومتر است ، ارتفاع تالاب از سطح دريا 1477 متر و اختلاف ارتفاع آن نسبت به سراب (زردكوه بختياري) 2747 متر مي باشد ، تالاب وابسته است به مجموعه اي به نام حوزه آبخيز زاينده رود است ، وسعت كل حوزه 41371 كيلومتر مربع است كه 9/90 درصد آن در محدوده استان اصفهان و مابقي در استانهاي يزد ، فارس و چهارمحال بختياري قرار گرفته است و سد زاينده رود در 110 كيلومتري مركز استان اصفهان واقع شده است ، (چادگان) كه حواشي آن از جمله زيبائيها و جاذبه هاي مناطق گردشگري ايران است و با وجودي كه عموما در كمربند خشك قرار گرفته ، اما كوههاي زاگرس و كركس منشا تغييرات بارز آب و هوايي در كل حوزه مي شود.

شاخه هاي زاينده رود شامل : حوضه هاي اطراف درياچه پلاس جان ، شور و دهاقان ، خشكه رود ، حوضه مرغاب ، زرچشمه ، حوضه رحيمي و گاوخوني مي باشد .
از محل سراب ، صدها محل زراعي ، صنعتي ، روستايي و شهري در حاشيه زاينده رود واقع شده است و ورزنه آخرين نقطه جمعيتي رودخانه است ، اساسا در سراب و بالادست عمق دره ها و شيب اراضي، مانع از كشاورزي مي شده و اين نشان از اهميت زراعت در پايين دست دارد ، ساليانه 6 ميليارد متر مكعب آب براي مصارف شرب ، كشاورزي و صنعت از زاينده رود به عنوان يكي از منابع آبي كشور برداشت مي شود .